Daarom staat in de nieuwste aflevering van de podcast Over werkgeluk gesprokenhet thema productiviteit centraal. Effectory-experts Sam van Diemen, Marnix Hiep en Sander van Gelderen zoeken naar een nieuwe definitie: wat betekent productiviteit anno 2025 écht? En hoe kunnen organisaties hun mensen ondersteunen om duurzaam productief te blijven zonder op te branden?

De misvatting over ‘druk’ zijn

Een belangrijke valkuil is de hardnekkige aanname dat ‘druk bezig zijn’ gelijkstaat aan ‘productief zijn’. Veel organisaties rekenen productiviteit nog altijd af op aanwezigheid of het aantal uren dat iemand werkt. Maar zoals ook in de podcast wordt gesteld: de meeste mensen zijn maar drie tot vijf uur per dag écht productief. De rest van de werktijd verdwijnt vaak in vergaderingen, e-mails en ad-hocvragen. Dat is niet per se negatief, want deze activiteiten dragen ook bij aan een goede samenwerking. Maar het laat wel zien dat het denken in ‘meer uren maken’ of ‘harder pushen’ een doodlopende weg is.

Een concreet voorbeeld uit de podcast van Sam: een medewerker van een webshop belt klanten die hun winkelmandje hebben verlaten zonder af te rekenen. Op het eerste gezicht productief, want hij is de hele dag bezig met klanten benaderen. In de praktijk miste hij alleen duidelijke richtlijnen: de gesprekken verliepen moeizaam en leverden weinig resultaat op. Met de juiste kaders en focus had dezelfde tijd veel effectiever kunnen worden ingezet om conversie te verhogen. Dit laat zien dat productiviteit niet alleen draait om druk bezig zijn, maar vooral om het effectief benutten van tijd en middelen. Door processen en belemmeringen goed in kaart te brengen en medewerkers de juiste autonomie en richting te geven, wordt duidelijk waar de echte winst ligt.

Waarom de druk toeneemt

Dat dit onderwerp juist nu zo urgent is, blijkt uit de cijfers. In Nederland daalde de arbeidsproductiviteit vorig jaar met 1,3 procent, de op één na grootste daling in vijftig jaar. Tegelijkertijd schieten de burn-outcijfers omhoog. Stressgerelateerd verzuim is in vijf jaar tijd met 30 procent gestegen en een burn-out kost gemiddeld 245 ziektedagen. En dan hebben we het nog niet eens over presenteïsme: medewerkers die ziek doorwerken en daardoor op halve kracht functioneren, vaak onzichtbaar in de statistieken.

Daarbovenop worstelen organisaties met een krappe arbeidsmarkt, economische onzekerheid en de snelle opkomst van AI en automatisering. Medewerkers moeten zich continu aanpassen en nieuwe vaardigheden ontwikkelen, terwijl de druk om ‘meer met minder’ te doen alleen maar toeneemt. En ondertussen slokt digitale afleiding een groot deel van de werkdag op. Gemiddeld zijn medewerkers de helft van de dag bezig met e-mails, chats en vergaderingen. Taken die horen bij het werk, maar mensen wel vaak afleiden van het diepere concentratiewerk.

Wat productiviteit wél betekent

Volgens Effectory draait productiviteit uiteindelijk om twee zaken: de wil om werk te doen (bevlogenheid) en het vermogen om dat werk goed uit te voeren (ondersteuning). Pas als die twee samenkomen, ontstaat duurzame productiviteit. Het gaat er dus niet om mensen harder te laten werken, maar om hen in staat te stellen betekenisvol werk te leveren op een manier die vol te houden is.

Dat vraagt om heldere doelen en prioriteiten, zodat medewerkers weten waar hun werk aan bijdraagt. Het vraagt om autonomie, zodat teams eigenaarschap kunnen nemen. En het vraagt om een cultuur van psychologische veiligheid, waarin mensen durven aangeven wat hen belemmert. Zoals Marnix in de podcast benadrukt: leiders spelen hierin een sleutelrol. Niet door alles voor te schrijven, maar door obstakels weg te nemen en ruimte te creëren voor ontwikkeling, samenwerking en welzijn.

Tijd om het anders te doen

De uitdagingen rond productiviteit verdwijnen niet vanzelf. Integendeel: zonder actie riskeren organisaties hoger verloop, tragere innovatie en een verminderde wendbaarheid. Het antwoord ligt niet in nóg meer controle, maar in het begrijpen van wat mensen nodig hebben om goed werk te doen.

Meer weten?
Luister de volledige podcastaflevering via Spotify of bekijk hem via onze website. Wil je je verder verdiepen, download dan ook de gratis gids Productiviteit in de praktijk van Effectory. Daarin vind je concrete handvatten en inspirerende voorbeelden die je helpen om productiviteit structureel te verbeteren, mét oog voor je mensen.

Door: Effectory