PanelWizard Direct vroeg in opdracht van de fiscale softwareleverancier en kennispartner Nextens aan 838 respondenten (ondernemers met personeel en financieel managers) wat de redenen zijn om artificial intelligence (AI) in te zetten binnen het bedrijf. Vooral jongeren onder de 30 jaar noemen personeelstekort als belangrijke reden om AI in te (gaan) zetten (42%). Dit wordt minder naarmate de leeftijd stijgt: slechts 23 procent van de respondenten van 60 jaar en ouder ziet AI minder als middel om personeel te vervangen. 

Het verschilt ook sterk per sector of AI wordt ingezet om het personeelstekort op te vangen. In het onderwijs (9%) en in landbouw en visserij (8%) is dit veel minder aan de orde dan bij financiële instellingen (43%) en overige dienstverlening (44%). Hoe groter de organisatie, hoe meer personeelstekort een belangrijke reden is om AI in te (gaan) zetten: in organisaties met 101 personen of meer geldt dit voor ruim 40 procent.

Kostenbesparing als drijfveer voor AI

Kostenbesparing is voor 49 procent van de organisaties een belangrijke reden om AI in te (gaan) zetten. Dit geldt bovengemiddeld voor financiële instellingen (71%), de sector vervoer en opslag (61%) en de sector informatie en communicatie (56%). In het onderwijs (25%) en in cultuur, sport en recreatie (30%) wordt kostenbesparing veel minder vaak als argument genoemd. 

Vooral grotere organisaties willen met AI kosten besparen: 63 procent van de organisaties tussen de 500 en 1.000 personen noemt kostenbesparing als argument voor AI, terwijl dit maar voor ruim een derde van de organisaties kleiner dan 10 personen geldt.

Discussies over ethische dilemma’s 

Het inzetten van AI gaat niet zonder slag of stoot: meer dan de helft van de ondervraagden meldt dat AI binnen de organisatie leidt tot ethische discussies over het gebruik ervan (54%). Het gaat om ethische dilemma’s zoals de impact op werkgelegenheid, de forse CO2-uitstoot, hallucinatie van generatieve AI en privacy van data. 

Ethische vragen rondom AI leven in alle sectoren van het bedrijfsleven, vooral bij financiële instellingen, in de sector advisering en de sector informatie en communicatie (elk rond de 70%). Voor zzp’ers zijn ethische vraagstukken met 11 procent nauwelijks aan de orde.

Grotere bedrijven hebben meer vertrouwen in AI

Minder dan drie op de tien respondenten vertrouwt AI evenveel als mensen in routinematige taken. Hoe groter de organisatie, hoe meer vertrouwen men heeft in AI als alternatief voor mensen: in organisaties groter dan 1.000 personen geldt dit voor 38 procent, terwijl 23 procent van bedrijven met minder dan 10 medewerkers dit gelooft. 

Bij financiële instellingen is het vertrouwen het grootst dat AI routinewerk kan overnemen (46%). In de sector informatie en communicatie ligt dit vertrouwen een stuk lager (21%), evenals in de gezondheids- en welzijnszorg (18%). Maar liefst 82 procent vindt dat in elk bedrijfsproces binnen de organisatie een mens eindverantwoordelijk moet blijven. Twijfel hierover bestaat vooral in de horeca (26%) en industrie (20%), waar men kennelijk rekening houdt met processen waarin de mens niet meer eindverantwoordelijk zal zijn. 

Compliance drijft inzet AI in regelgevoelige sectoren

Iets meer dan een derde van het bedrijfsleven ziet naleving van wet- en regelgeving (compliance) als een belangrijke reden om AI in te (gaan) zetten. Dit geldt vooral voor grote organisaties met meer dan 500 medewerkers (46%). Dit speelt vooral sterk in regelgevoelige sectoren, zoals bij financiële instellingen (55%), dienstverlening overig (45%) en informatie en communicatie (41%).

Bron: HRMorgen