Het is duidelijk dat de Nederlandse economie een forse terugslag te verduren krijgt vanwege het coronavirus. Hoe fors die terugslag precies zal zijn, is op dit moment nog onduidelijk. Dat hangt af van de vraag tot wanneer en in welke mate Covid-19 de wereld in zijn greep blijft houden. Want ondanks alle noodmaatregelen maakt onze economie dit jaar een historische krimp door van meer dan 5 procent. Voor 2021 wordt een voorzichtig herstel voorspeld, met een groei van ongeveer 3,5 procent.

Meer dan ooit staan deze cijfers in potlood geschreven: de situatie is erg onzeker. In het geval van een tweede virusgolf verwacht het Centraal Planbureau (CPB) een krimp van 6 procent voor 2020 en een verdere krimp van 3 procent in 2021.

Belangrijkste punten voor HR:

Verwachte werkloosheid

De groei die nu voor 2021 wordt voorspeld neemt niet weg dat de werkloosheid naar verwachting zal oplopen tot 6 procent, een verdubbeling ten opzichte van begin 2020. Komt er een tweede virusgolf, dan kan de werkloosheid oplopen tot ruim 8 procent.

Ralph Koks: “Wat we op dit moment merken, is dat de werkloosheid erg sectorspecifiek is. Sommige sectoren, zoals horeca, toerisme en bepaalde segmenten van de detailhandel, worden hard geraakt. Maar aan de andere kant zie je ook sectoren waarin heel snel de draad wordt opgepakt. Bijvoorbeeld in onze eigen tak, de zakelijke dienstverlening, zijn we nu weer volop personeel aan het werven. Desalniettemin denk ik dat de voorspellingen in zijn algemeenheid kloppen en overeenkomen met wat ons te wachten staat.”

Steunmaatregelen richting 2021

Het kabinet verlengt steunmaatregelen zoals de Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW) en de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo). Zo blijft de werkgelegenheid zoveel mogelijk behouden en kunnen bedrijven verder. Tegelijkertijd kunnen ontslag van personeel en faillissementen van bedrijven niet altijd worden voorkomen. Daarom heeft het kabinet gekozen voor een aanvullend sociaal pakket van circa € 1,4 miljard. Onderdelen van dit pakket zijn onder andere een goede begeleiding van werk(loosheid) naar werk, bij- en omscholing, de aanpak van jeugdwerkloosheid en de bestrijding van armoede en schulden.

Koks: “Het kabinet probeert met de maatregelen de rust te bewaren. Daarom blijven ze investeren in plaats van te gaan bezuinigen. Vanuit dat perspectief is de verlenging een goed initiatief. Het houdt de markt enigszins kalm en biedt een vangnet voor getroffen bedrijven. Ook de manier waarop de verlenging is vormgegeven, is positief. De drempel om er gebruik van te maken wordt telkens een klein beetje verhoogd en de vergoeding verlaagd. Ondernemingen worden op die manier gestimuleerd om geleidelijk weer op eigen benen te staan. Ik zie het als een geleidelijke overgang van de crisissituatie van begin dit jaar in de richting van een open toekomst.”

Verruiming gerichte vrijstelling scholingskosten

Door de huidige crisis is het belang van scholing nog groter geworden. Het kabinet wil daarom de regeling verruimen. In de Wet LB 1964 is een gerichte vrijstelling opgenomen voor vergoedingen en verstrekkingen die worden gebruikt voor kwalificerende scholing voor zover sprake is van huidige arbeid. Hierover zijn dan geen loonheffingen verschuldigd. Oud-werknemers worden hiervoor uitgesloten.

De verruiming voorziet in vergoedingen en verstrekkingen voor het volgen van een opleiding of studie met het oog op het verwerven van inkomen. Hiermee vallen vergoedingen en verstrekkingen voor werknemers die zijn of worden ontslagen ook onder de reikwijdte van de gerichte vrijstelling. Denk hier onder meer aan vergoedingen van scholingskosten die werkgevers willen bieden als onderdeel van een sociaal plan en voor scholingsbudgetten voorafgaand aan de indiensttreding.

Overgangsregeling levensloopregeling

Het overgangsrecht voor levensloopregelingen eindigt met ingang van 1 januari 2022. Is het bedrag van de overgangsregeling niet voortijdig opgenomen, dan zal het tegen het normale tarief worden belast in de Loonheffingen. De oorspronkelijke inhoudingsplichtige dient de levensloopregeling af te handelen in de loonaangifte. Bij (ex-)werkgevers ontbreekt in veel gevallen de juiste informatie om een correcte en tijdige aangifte loonheffingen op dit punt te kunnen doen. Bovendien kan het zijn dat er geen inhoudingsplichtige is, doordat bijvoorbeeld de voormalig werkgever failliet is en er geen huidige werkgever is.

Lees ook: Vervroegd uittreden wordt gemakkelijker

Op basis van de huidige wetgeving kan de instelling die de levensloopregeling uitvoert in deze situatie niet als inhoudingsplichtige optreden. Het kabinet heeft het voornemen om dit wel te gaan toestaan. Tevens wordt voorgesteld dat de instellingen geen heffingskortingen mogen toepassen bij de inhouding van de loonheffing over de levensloopaanspraak. De levensloopverlofkorting en de overige heffingskortingen waar de (gewezen) werknemer recht op heeft, kan die werknemer bij zijn of haar aangifte inkomstenbelasting verrekenen.

Betaald ouderschapsverlof

Na de uitbreiding van het verlof voor partners naar vijf dagen direct na de geboorte op 1 januari 2019, en vijf weken in het eerste half jaar vanaf 1 juli 2020, neemt het kabinet een derde stap. Het kabinet voert namelijk 9 weken deels betaald ouderschapsverlof in. In deze negen weken hebben ouders recht op een uitkering tot 50 procent van het maximum dagloon. De maatregel gaat per augustus 2022 in.

Lees ook: Vanaf 2022 negen weken betaald ouderschapsverlof

Koks: “Op zich is dit een goede ontwikkeling. Het geboorteverlof is sinds dit jaar al uitgebreid met 5 weken extra. In dat rijtje kun je ook de uitbreiding van het ouderschapsverlof zien. We lopen op Europees niveau nog wat achter op sommige andere landen. In die zin is het dus een juiste stap. Wel is het de vraag of mensen actief gebruik gaan maken van deze verlofvorm. Mensen zullen een terugval ervaren in hun inkomen, waardoor zeker huishoudens met een lager inkomen hier niet zo gauw voor zullen kiezen.”

Gevolgen verzachten

“Prinsjesdag is een mooi moment om alle cijfers samengevat te zien, alsmede de grote lijnen voor de toekomst. Toch zijn de cijfers van Prinsjesdag ongekend. Het coronavirus heeft de wereld stevig in zijn greep. Het kabinet pompt daarom veel geld in de Nederlandse economie in een poging de gevolgen te verzachten. Omdat we in de afgelopen jaren van voorspoed een goede buffer hebben opgebouwd, zijn er nu gelukkig voorlopig voldoende middelen beschikbaar voor passende steunmaatregelen”, besluit Ralph Koks.