Voor een kleine groep werknemers is meer uren werken niet lonend, terwijl die extra uren in deze krappe arbeidsmarkt wel hard nodig zijn. Betere voorlichting moet volgens het kabinet uitkomst bieden.
Het arbeidspotentieel beter benutten door werknemers meer uren te laten werken; dat is een van pijlers van het arbeidsmarktbeleid, dat wordt belicht in de kamerbrief ‘Aanvullende maatregelen aanpak arbeidsmarktkrapte’. Minister Van Gennip (SZW) stuurde deze op 3 februari 2023 naar de Tweede Kamer.
Extra besteedbaar inkomen
Iemand die overweegt om meer te gaan werken, nieuwe vaardigheden aan te leren voor een hogere salarisschaal of te solliciteren op een beter betaalde functie, wil vooral weten hoeveel extra besteedbaar inkomen dat oplevert.
De afgelopen jaren heeft het kabinet een aantal maatregelen genomen om meer werken lonender te maken. Zo is in 2020 de harde inkomensgrens in de huurtoeslag vervallen, is er een extra opbouwtraject in de arbeidskorting toegevoegd (het 'dakje') en is in het kindgebonden budget de afbouwgrens voor paren verhoogd. Verder is in het coalitieakkoord opgenomen dat vanaf 2025 de kinderopvangtoeslag niet langer inkomensafhankelijk is, waardoor de afbouw ervan niet langer de marginale druk verhoogt.
Deeltijdklem
Toch blijft er een kleine groep voor wie extra uren werken nauwelijks loont. Dat speelt vooral bij werknemers die rond het minimumloon of net iets meer verdienen. Deze groep houdt minder dan 30 cent over van elke extra verdiende euro. Bijna 85% van deze groep heeft te maken met afbouw van huur- en/of zorgtoeslag. Wanneer deze afbouwtrajecten samenvallen kost dit per extra verdiende euro 30 tot 40 procent. Volgens de regering gaat het slechts een kleine groep van de werkenden (4%) die zich in deze 'deeltijdklem' bevinden. Maar onder hen bevinden zich relatief veel parttimers in kraptesectoren als het onderwijs en de zorg.
De regering komt er in de kamerbrief eerlijk voor uit dat het lastig is om hier iets aan te veranderen. Ofwel ze moet een hele regeling afschaffen of ze moet een regeling voor álle inkomens openstellen (of minder inkomensafhankelijk maken). Beide maatregelen hebben nadelige gevolgen. De regeling afschaffen verlaagt de inkomensondersteuning; openstelling voor alle inkomensgroepen is duur en je ondersteunt daarmee ook mensen die dat niet nodig hebben.
Rol voor HR
Minister van Gennip ziet een belangrijke rol weggelegd voor HR. Werkenden laten zich volgens haar namelijk te veel laten afschrikken door het verlies aan toeslagen. Terwijl daar in de praktijk soms hogere heffingskortingen tegenover staan. Daarnaast betekent meer werken méér dan alleen direct financieel voordeel, zo benadrukt Van Gennip. ‘Denk aan pensioenopbouw, de hoogte en duur van de uitkering bij werkloosheid of arbeidsongeschiktheid en de gevolgen van arbeidsdeelname op de carrièrekansen en economische zelfstandigheid van een werkende.’ Dat hele plaatje zou bij een gesprek over meer uren werken moeten worden uitgelegd, vindt ze.
Werkurenberekenaar en WerkZorgBerekenaar
Het stelsel van belastingen en toeslagen is dermate complex dat het voor mensen niet eenvoudig is om in te schatten wat een extra dag werken financieel oplevert. Veel mensen zijn bekend met de afbouw van de toeslagen, maar de opbouw van de arbeidskorting tot een inkomen van bijna € 38.000 is minder bekend. Om een goed beeld te vormen, hebben het Nibud, Women Inc en Het Potentieel Pakken de WerkurenBerekenaar ontwikkeld. Dat is een tool om werkenden meer inzicht te geven in de financiële gevolgen van meer of minder uren werken. Daarnaast hebben het Nibud en Women Inc. ook de WerkZorgBerekenaar gemaakt. Met deze tool geef je werknemers inzicht in de financiële gevolgen van een verandering in hun werkzorgverdeling.
Bron: XpertHR
